Autor: Patryk Czaja Nazwa Polski termin renesans pochodzi od francuskiego sowa renaissance. Pierwszy raz zastosowany zosta przez Jules'a Micheleta i Jakoba Burckhardta w poowie XIX w. Termin renaissance jest uywany w wielu jzykach europejskich, w tym francuskim, angielskim i niemieckim. Druga z polskich nazw epoki, "odrodzenie", jest wiernym tumaczeniem francuskiego sowa renaissance.
Ramy czasowe Pocztek renesansu pokrywa si z kocem redniowiecza. Mona tu przywoa daty takie jak upadek Konstantynopola, czy odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. S to jednak daty symboliczne ze wzgldu na pynne przejcie od redniowiecza do renesansu, szczeglnie we Woszech, jego kolebce, i we Francji, w ktrej szczeglnie w sztukach piknych dugo panowaa forma mieszana
midzy sztuk gotyck i renesansow. Pocztek renesansu we Woszech jest przedmiotem ostrych sporw w historii kultury. Niektrzy badacze uwaaj za pocztek XIII wiek, inni dopiero drug poow XV wieku. W sztukach piknych styl renesansowy narodzi si we Florencji. Symboliczn dat i rzeczywistym przeomem artystycznym by konkurs na najlepszy projekt brzowych drzwi Baptysterium we Florencji. Konkurs wygra Lorenzo Ghiberti. Data koca epoki take jest sporna. Wymieniane s daty 1600 r., 1517 r., 1548 r., 1648 r., a take pniejsze.
Architektura Renesans w architekturze stanowi odzwierciedlenie pogldw filozoficznych odrodzenia, poszukujcych wzorcw w wiecie antycznym. Renesans otworzy er nowoytn w sztuce i trwa od schyku redniowiecza do pocztkw baroku. Architektura renesansu narodzia si we Woszech. Twrca, ktry zapocztkowa architektur renesansu to Filippo Brunelleschi. Pierwsze dzieo nowej sztuki kopua katedry we Florencji. Innymi wybitnymi
architektami byli m. in. Leon Battista Alberti, Donato Bramante, Philibert Delorme, a take Rafael Santi. Bazylika w. Piotra na Watykanie Kaplica Sykstyska Katedra Santa Maria del Fiore Koci San Pietro in Montorio
Malarstwo Malarstwo renesansowe styl malarski zachodniej Europy XV i XVI wieku. Malarstwo renesansowe rozkwito najwczeniej we Woszech. We Florencji, Rzymie, Wenecji i innych woskich miastach artyci zaczli na nowo odnajdywa pikno sztuki antyku. Znw zaczto postacie w akcie i postacie biblijne. Malowano take sceny mitologiczne. Istotn nowoci by wynalazek zbienej
perspektywy geometrycznej, linearnej oraz powietrznej. Najwybitniejsi malarze renesansowi to: Rafael Santi, Micha Anio Buonarroti, Leonardo da Vinci. Leonardo da Vinci, Dama z gronostajem Micha Anio, Stworzenie Adama Rzeba
Rzeb renesansow wykonywano w marmurze, kamieniu i brzie. Rzeb renesansow mona podzieli na architektoniczn i od architektury niezalen. Do rzeby zwizanej z architektur naley reliefowa dekoracja w kamieniu, ktra zdobia fasady, wntrza, gowice kolumn i portale. Rzeb architektoniczn tworz take pomniki, np. posgi konne dowdcw wojsk najemnych. Najwybitniejsi przedstawiciele rzeby renesansu to Micha Anio, Donatello, Filippo Brunelleschi.
Micha Anio, Dawid Micha Anio, Umierajcy jeniec Odkrycia geograficzne - uwiadomienie sobie istnienia innych terytoriw i cywilizacji poza Starym Kontynentem - zmiany gospodarcze oywienie handlu sprzyjajcego rozwojowi urbanizacji - Nowy wiat rdem taniej siy roboczej, metali szlachetnych i innych
surowcw - podniesienie poziomu ycia w Europie - rozwj nauki - postp w technice eglugi morskiej Wynalezienie druku
przyspieszenie obiegu informacji i rozprzestrzeniania si myli ludzkiej ksika towarem dostpniejszym i taszym Biblia pierwsze dzieo wydane przez Gutenberga Humanizm
- renesansowy prd umysowy, ktry koncentrowa si na sprawach ludzkich, godnoci czowieka i jego wolnoci - antropocentryzm stawianie na pierwszym planie jednostki ludzkiej, jej potrzeb i optymistycznie postrzeganych moliwoci - dewiza - sowa rzymskiego komediopisarza, Terencjusza: Czowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce. Wybitni ludzie renesansu Leonardo da Vinci artysta
genialny i wszechstronny malarz, rysownik, rzebiarz, architekt, konstruktor maszyn, wynalazca, filozof i teoretyk sztuki by modelowym przykadem czowieka renesansu Micha Anio wybitny malarz i rzebiarz, twrca freskw w Kaplicy Sykstyskiej
Dante Alighieri pierwszy sign po swj jzyk narodowy i napisa po wosku wielkie renesansowe dzieo pt. Boska komedia Rafael zasyn jako malarz Madonn
Erazm z Rotterdamu czoowy humanista renesansowy. Jego najsynniejsze dzieo to Pochwaa gupoty, w ktrym w ironiczny sposb przedstawi mechanizmy rzdzce yciem ludzi Mikoaj Kopernik autor dziea O obrotach sfer niebieskich,
w ktrym zakwestionowa pogld sytuujcy Ziemi w centrum wszechwiata Micha Anio Woski malarz, rzebiarz, poeta i architekt epoki Odrodzenia. Autor midzy innymi freskw w Kaplicy Sykstyskiej. Wrd rzeb najbardziej
znane s Piet i Dawid. Z dzie architektonicznych projekt kopuy bazyliki witego Piotra. Jego dziaalno artystyczna jest zwizana z Boloni (14941495), Florencj (1501 1505, 15171534) a przede wszystkim z Rzymem (14961501, 15051517, 15341564), gdzie twrczo artysty objta zostaa mecenatem papieskim. Wyksztacony we florenckim
warsztacie malarza Domenico Ghirlandaio, a w dziedzinie rzeby w pracowni Bertolda di Giovanniego. Sd Ostateczny Fresk w Kaplicy Sykstyskiej namalowany przez woskiego malarza, rzebiarza, poet i architekta epoki odrodzenia, Michaa Anioa. Micha Anio
pracowa nad freskiem siedem lat. Zanim rozpocz dzieo, sporzdzi szereg szkicw przygotowawczych, z ktrych cztery najwaniejsze ilustrujce ewolucje pniejszego szkicu znajduj si obecnie w Muse Bonnat-Helleu w Bajonnie, w Domu Buonarrotiego we Florencji oraz w Gabinecie Rysunkw i Szkicw w Galerii Uffizi.
